Chinezen en gezondheid

Chinezen zijn een ander soort volk dan Westerlingen, dat wordt me hier dagelijks duidelijk. Als ik iets eet krijg ik te horen of het wel of niet goed voor me is. Het is hier heet en het werd me aangeraden ‘green bean soup’ te drinken. Dit is een koude ‘soep’ gekookt van mung boontjes (die waar je ook taugé van kunt maken), met suiker (Chinezen doen er graag veel in…). Nou ja, anyway, ik ging het drinken, iedereen zei dat dat goed was.
Vervolgens was ik het ergens aan het drinken, zegt Zhouguang tegen me dat het te koud is voor je maag!! Veel tegenstrijdige informatie dus.
In de zomer moet je licht verteerbare dingen eten ‘foods with few oil’ aldus Prof Chen. Hoe moet ik dat nu doen??? Ze doen hier alles in de wok! Als je met zijn drieën kookt gaat er 0.5 liter olie doorheen. De perceptie van ‘few oil’ is hier een slagje anders dan in Nederland. Ik heb altijd het idee dat ik mijn ingewanden van een laagje olie aan het voorzien ben tijdens het eten.

Ik heb vaak wel het idee dat Chinezen gezondheids-mensen zijn, bezig met wat wel en niet goed is. Op de Chinese manier. Beweging is belangrijk. Als ik ’s morgens van mijn huis naar de universiteit loop kom je her en der op straat groepjes mensen tegen die aan het dansen zijn, of Tai Chi doen. Het dansen gaat op Chinese muziek en met gebruik van heel goedkope speakers. Lekker wakker worden!
De Tai Chi is dan beter denk ik, daar komt geen muziek bij te pas. Af en toe wel een zwaard oid. Het Tai Chi ziet er altijd wel rustgevend uit voor mij, heel relaxed. Rustig zwaaien met je armen, af en toe een stap opzij of vooruit. Ik heb het zelf een paar keer geprobeerd, hoe relaxed het is viel mij een beetje tegen eerlijk gezegd. Je kunt er zelfs spierpijn van krijgen. Maar het is ergens wel goed voor je denk ik.
Het is alleen absoluut niet hip. ‘Tai Chi is for old people’, krijg ik als antwoord als ik vraag wat men ervan vindt.
’s Avonds, als het buiten weer een beetje draaglijker is geworden, holt iedereen naar sportterreinen als atletiekbaan, basketbalveld of sportschool. Op de atletiekbaan gaan ze met zijn allen rondjes wandelen, voor dan wel achteruit. Sommige mensen klappen continue in hun handen, dat is goed voor de bloeddoorstroming. Toen het nog niet zo heet was ging ik weleens hardlopen, alleen schoot dat niet zo op als je tussen al die wandelaars door moet slalommen. Mensen doen aan groepssport, of met zijn allen rondjes om de baan wandelen of dansen in megagroepen. En als je niet wilt sporten blijf je filmpjes kijken of ga je winkelen.

Enige tijd geleden ben ik ziek geweest, kwam door de hitte. Toen kwam men gelijk met vanalles aanzetten dat ik moest eten of drinken. Ik heb gemerkt dat men snel naar de middeltjes grijpt. Als je een dag verkouden bent is daar iets voor. Ik kreeg ook allerlei kruidenmiddeltjes. De zogenoemde Traditionele Chinese geneesmiddelen.

De traditionele geneeswijze is nogal anders dan de westerse. In de Chinese geneeskunde wordt het lichaam gezien als bestaande uit functionele gebieden. Bijvoorbeeld een gebied voor je temperatuurregeling of vertering. De werkelijke anatomie is wat minder belangrijk. Je gezondheid wordt bepaald door de interacties tussen deze gebieden en de buitenwereld. Als dit niet in balans is ben je ziek en moet daar iets aan gedaan worden.
Er zit een complete filosofie achter, gebaseerd op YinYang en ‘the five phases theory’.
De Yin en Yang theorie stelt dat dingen in de wereld kunnen worden onderverdeeld in dingen die tegengesteld zijn aan elkaar. Yin kan bijvoorbeeld staan voor: koud, vrouwelijk en de maan. Yang wordt verbeeld door: warm, mannelijk en de zon.

Toen het hier over ging viel de tegenstrijdigheid met de Westerse blik op de zon en de maan me gelijk op. De zon is hier mannelijk omdat die warm is en je moet er voor uitkijken, het kan gevaarlijk zijn. De maan is vrouwelijk en wordt geassocieerd met kou, ze waakt als een moeder over je in de nacht.
In de Westerse kijk is de zon juist vrouwelijk, er wordt gepraat over ‘zij’. Warmte wordt gekoppeld aan vrouwelijke dingen. Ze geeft warmte en energie. De maan is juist mannelijk (het mannetje in de maan), en beschermt je ’s nachts. Sterk en wakend over de slapende mensen.
Een overeenkomst is dat in beide filosofieën de aarde vrouwelijk is.

Maar ik ben weer eens afgedwaald. Het lichaam kan ook in Yin en Yang verdeeld worden. Het bovenlijf is Yang en het onderlijf Yin, ook alle organen hebben en Yin of Yang karakter. Als je het koud hebt heb je teveel energie vanuit Yin en kunnen traditionele geneesmiddelen helpen Yin een beetje minder te laten worden en Yang een beetje op te laten komen.
Binnen de traditionele geneeswijze wordt een lichaamsmodel gebruikt waarbij qi, que, de vijf zàng organen, de zes fu organen en de meridianen centraal staan.
‘Qi’ is een ‘energie’ met vijf functies, en er zijn dus verschillende soorten Qi: aandrijving (fysieke functies), warmte (temperatuursregeling), verdediging (tegen infecties), ervoor zorgen dat je geen dingen verliest die je nodig hebt, transformatie (de ene stof omzetten in de andere, bijv. vertering). Qi ontstaat via je ademhaling, de dingen die je eet en drinkt en dingen die er om je heen gebeuren.
Qi stroomt samen met Xue, het bloed door de aderen en daarnaast loopt qi ook door de meridianen en door de huid. Xue (yin karakter) zorgt ervoor dat alle organen blijven werken en voorziet deze van voedingsstoffen en voert overtollige stoffen af (bloed heef hier dus dezelfde functie als in het westen).
De vijf Zhang organen (Yin) worden gekoppeld aan de zes Fu (Yang) organen die weer gekoppeld worden aan ‘the five phase theory’ (de wereld kan in vijf elementen verdeeld worden die aan vanalles gekoppeld worden). Dat levert het volgende rijtje op:

Vuur: Hart – Dunne darm en pericardium (gebied rond het hart)
Aarde: Milt – Maag
Metaal: Long – Dikke darm
Water: Nier – Blaas
Hout: Lever – Galblaas

Zhang organen zijn gerelateerd aan het maken en handhaven van qi en xue. De fu organen zijn betrokken bij vertering. Alles is via de meridianen (zenuwbanen) met elkaar verbonden. Dat laatste is belangrijk bij acupunctuur maar daar ben ik hier nog niet mee in aanraking gekomen.

Als je ziek bent kan er een van de vele dingen niet in balans zijn. Om te achterhalen waar de balans scheef hangt wordt de weg naar deze disbalans achterhaald. Dit is de meest belangrijke en moeilijke stap. Om het te achterhalen wordt bijvoorbeeld de kleur van je tong bekeken, of naar je stem geluisterd. Een bloedneus kan als volgt gediagnosticeerd worden: ‘vuur (iets dat niet helemaal goed is) in de lever komt tot de long en beschadigd aderen. Dit zorgt ervoor dat er bloed uit de neus komt.’
Behandeling is gericht op de weg die het heeft veroorzaakt en niet zozeer op de symptomen zelf. In het geval van de bloedneus moet de lever aangepakt worden. Twee mensen met een verkoudheid kunnen verschillend behandeld worden. Of andersom, mensen met verschillende verschijnselen kunnen de zelfde behandeling krijgen.

Medicijnen op kruidenbasis zijn heel belangrijk, zoals ik al had gezegd. Thee die helpt bij ziekte door de warmte veroorzaakt: Jin Ying hua (kamperfoelie). Of iets anders: Huo Xiang Zheng Qi Wan (drankje = heel bitter (schijnt), of pilvorm); Een medicijn bestaande uit een mix van 13(!) kruiden die oa de maag en qi weer in balans brengen. Ik had dus een beetje teveel Yang. Hierdoor was je te heet en dat heeft effect op je maag. Door dat drankje, de thee en nog iets waarvan ik de naam vergeten ben moest Yin weer meer naar boven laten komen.
Ik weet niet of ik daardoor beter geworden ben of door de vele uren die ik geslapen heb, of een combinatie, maar ik ben uiteindelijk beter geworden :D . Dus nu kan ik me, met enige aanpassingen aan de hitte, weer normaal gedragen.

Dat komt goed uit, want komende paar weken word het eens tijd iets anders van China te gaan bekijken, samen met Laura. Te beginnen in Shanghai, de economische hoofdstad van China. Het zal heel anders zijn dan Nanchang. Ik hoop iets georganiseerder, hier is het altijd een enorme chaos. Daarna de bergen in om de ergste hitte te ontlopen om vervolgens Beijing (culturele hoofdstad) onveilig te maken.

Tot later en allemaal fijne vakantie!