Onderwijs

Yi-er-yi!!! Yi-er-yi!!! 1-2-1, 1-2-1.
Ik kwam terug van mijn vakantie en er stonden overal op de campus groepen mensen in legerkleding. Legerboek, t-shirt en een petje. Jongens en meiden netjes in de rij. Ik begon me af te vragen waarom ze toch in hemelsnaam de campus van de universiteit als hun oefenterrein hadden gekozen. Ik liep verder. Er werd luid gegniffeld, hello geroepen en men stootte elkaar aan. Zij keken naar mij dus ik mocht ook wel naar hen kijken. Het viel me op hoe jong iedereen was. Allemaal een jaar of 15. Heel wat jonger dan ik dus. Toen was ik nog verbaasder. Er zaten ook wel erg veel meiden in. Is het hier zo populair om militair te worden? Het land dienen?

Terwijl ik op het lab zat hoorde ik geroep, yi, er, san, se, 1, 2, 3, 4. Geschreeuwd door iemand die de leiding had en gescandeerd door de rest. En men marcheerde een paar meter. Stop! Jij staat niet goed, hoofd omhoog, armen zus of zo.
Wat is dit toch?
Hehe, mijn labgenoten waren ook terug van vakantie en ik kon vragen wat er in hemelsnaam gaande was. Het bleek een militaire training te zijn. Verplicht voor iedere scholier. Als je een jaar of 15 bent ga je naar de middelbare school. Die begint met 2 weken militaire trainen. Als je daarna doorgaat naar de universiteit wordt dit gevolgd door een maand militaire training.
Als je afgestudeerd bent heb je grofweg een maand doorgebracht in militair outfit (wel zonder wapens en rugzak), met staan in de houding, marcheren, leuzen scanderen en het warm hebben. Zeker in Nanchang. Het was nog volop zomer.
Wat is de reden hier achter? Dat heb ik aan meerdere mensen gevraagd. Dat het iets was dat de staat had bedacht was me wel duidelijk. Maar ik kon me niet echt voorstellen dat er nu nog van die immense parades voor Hu Jintao of straks Xi Jiping worden gehouden, zoals in de tijd van Mao nog wel was.
Het is voor het kweken van discipline en luisteren naar de mensen boven je. Ja, dat zal je er wel van leren inderdaad. Maar verder weet ik niet of je er iets aan hebt. Je schijnt het nooit meer te gebruiken daarna.

Chinezen moeten ook naar school natuurlijk, net als kinderen in Nederland. En net als bij jullie is de school hier ook weer begonnen. Het onderwijs is alleen een beetje anders, dat is inmiddels duidelijk. Althans, voor zover ik kan zien. Al het lesmateriaal is door de staat goedgekeurd. Het nieuwe lesboek is al eens aan de orde gekomen. Er waren protesten tegen, en wat er nu van terecht gaat komen, geen idee.

Je bent als Chinees kind verplicht om minstens 9 jaar naar school te gaan. Te beginnen als je 6 jaar bent met 6 jaar basisonderwijs gevolgd door 3 jaar middelbare school. Dit wordt door de staat geregeld. Ouders moeten ook een eigen bijdrage leveren. Dit verschilt per provincie en heeft daardoor tot gevolg dat niet ieder kind evenveel onderwijs krijgt. Voor het hoger onderwijs dient gewoon betaald te worden. Redelijk vergelijkbaar met Nederland behalve dat men hier later begint. De reden daarachter is dat men vindt dat het kind langer bij de ouders moet blijven. In de praktijk wordt deze rol vervuld door Opa en Oma van vaders kant. Die wonen vaak bij de zoon in en zorgen voor het kleinkind als de ouders aan het werk zijn. Op het platteland gaan de kinderen overigens met 9 jaar pas naar school. De omstandigheden op zulke scholen zijn nu niet echt comfortabel. Gister was ik in zo’n schooltje. Geen elektriciteit, geen water, in de meeste ramen ontbreekt glas. In de hete zomer en koude winter geen pretje. Dat is een reden voor zomer en wintervakantie. Ik weet ook niet of het de leerprestaties bevordert. Niet heel erg denk ik. Het was echt donker binnen, ga dan maar eens leren lezen.

De nadruk binnen het onderwijs ligt voornamelijk op het opdoen van kennis, aan andere dingen wordt wat minder aandacht besteed. Dit is onderdeel van de Deng Xiaoping strategie voor economische ontwikkeling. Hij is degene die Mao Zedong heeft opgevolgd en China flink heeft gereorganiseerd. Dat was nodig want na de Culturele Revolutie (1966-1976) waren veel van de mensen met kennis er niet meer. Basis onderwijs verplicht en met veel aandacht voor moderne wetenschap en technologie. Anders kon het land zich niet zo snel ontwikkelen als dat het gedaan heeft.
Een ander deel van het curriculum bestaat uit de gebruikelijke dingen als leren lezen, rekenen, taal, geschiedenis, nationalisme (houden van het land, de partij, Mao).

(Het is te merken dat dit nationalisme aangeleerd is inderdaad. Men is hier allemaal anti-Japan, zeker deze dagen met het gebeuren rond de eilandjes. Bij winkels hangen spandoeken om op te roepen geen Japanse dingen te kopen).

Engels is ook belangrijk, en het wordt steeds belangrijker. Hoe jonger de mensen zijn die ik spreek, hoe beter hun Engels over het algemeen is. Kinderen van vier worden door hun ouders aangemoedigd iets tegen mij te zeggen. Sommigen zijn zo bijdehand dat te doen, anderen zijn te verlegen. Engels leren begint al vroeg, als de ouders privéscholen kunnen betalen. Een meisje heeft er weleens een in mijn hand gedrukt. Een moderne versie van aap-noot-mies. Ook komen er foreign teachers om met kinderen te praten en te spelen om ze zo Engels bij te brengen.

Als je in het buitenland wilt gaan studeren dien je een Engels examen af te leggen, IELTS. Men is er hier hard voor aan het werken en het Engels is hier gemiddeld beter dan dat van de Chinezen die in Wageningen komen studeren. Hoe die er dan toch doorheen gekomen zijn is mij een raadsel. Misschien hadden ze veel geld ofzo.
Er zijn beurzen voor studenten die in het buitenland gaan studeren, ook voor PHD studenten. In Wageningen zullen er veel zijn die een PHD doen op kosten van de Chinese staat. Die is alleen voor de besten weggelegd en de eisen zijn hoog heb ik gemerkt. Een student van het lab hier heeft een beurs voor Japan gekregen, helaas stelt die zijn vertrek nu nog even uit geloof ik.

Op scholieren en studenten staat een grote prestatiedruk. Als je als scholier vakantie hebt dien je niet echt vakantie te houden maar lessen te nemen in het een of het ander. Dansen of iets dergelijks, en anders bijles. De ouders leggen de lat vaak hoog, je moet nuttig bezig zijn en werken aan de Gao Kao. Dit is het eindexamen en bepaalt naar welk type universiteit je kunt. Hoe beter de score bij de Gao Kao, hoe beter de universiteit is waar je naartoe kunt. De uiteindelijke selectie vindt plaats door de universiteiten. Je moet je dus eigenlijk bij meerdere universiteiten tegelijk inschrijven wil je er bij een gaan studeren. Of je moet extra betalen, dan kun je je plek kopen (dit is voor als je niet volledig aan de toelatingseisen voldoet)
Ik had al het een en ander over dit examen gelezen: straten die afgezet worden, ouders die zelfs fietsers tegenhouden omdat het geluid van wielen op het asfalt de examenkandidaten mogelijk af kunnen leiden. Heel China ligt plat. En het is echt waar, ik geloofde het eigenlijk niet maar ik heb het inmiddels zelf meegemaakt. Auto’s werden geweerd rond scholen en bouwwerkzaamheden werden gestaakt. Alles voor het papiertje voor de universiteit. En het aantal mensen dat naar de universiteit gaat stijgt.

Universiteiten worden in een top-X gerangschikt. De Zhejing University in Hanzhou staat op nr. 1. Er was ooit sprake van dat ik daarheen zou gaan voor mijn stage, maar de prof zij daar niet met haver bezig te zijn en verwees me naar deze universiteit. Dit is een gemiddelde universiteit, staat op nr. 61. Als je kijkt naar het aantal universiteiten dat er is (2.236) is dat een prima score lijkt mij. Maar er gaan ook geruchten van omkoperij, rijke universiteiten kunnen een hogere plaats kopen. Geen idee of het waar is, maar dat is bij wel meer dingen hier het geval.