Het platteland

Een vliegtuig vliegt over, een trein rijdt voorbij en stil staan er altijd koeien (tekst: Brigitte Kaandorp).
Helaas, die moet ik even een half jaar missen. Weilanden met koeien zijn niet te zien. Ik heb überhaupt nog geen levende koe gezien hier, alleen een keer drie buffels vanuit de auto. Ze liepen over de weg en een van hen droeg de boer. Het groepje stak de weg over en sloeg een zandpad in. Alle auto’s (overigens waren het er maar drie) stonden daarop te wachten.
Welkom in het buitengebied! Heerlijk rustig hier! Geen flatgebouwen om je heen, geen lichtreclame voor vanalles en nog wat, niet zoveel getoeter. Wel een kar getrokken door een man met grote hoed, rijst die geoogst wordt. Veelal handmatig door mensen met ook zo’n hoed.
Herfst in China, The Golden Season. Het is me inmiddels duidelijk waarom men het zo noemt. De rijpe rijst glanst op de terrassen en de blaadjes aan de bomen krijgen een andere kleur. Het is heerlijk weer, anders dan bij herfst in Nederland. Je kunt nog zonder jas lopen maar je krijgt het niet meteen zo heet als een paar maanden geleden. Boeren oogsten rijst.
Oh, de rijst moet gedroogd. Alles wordt namelijk zo ongeveer tegelijkertijd geoogst… maar waar moeten we dat drogen??? Op het rijstveld kan dat niet, dat is te nat. Nou ja, dan leggen we het toch gewoon aan de kant van de weg. En de auto’s, die rijden er maar overheen. Ik heb toen wel even met opgetrokken wenkbrauwen in de auto gezeten, ook al was er plek genoeg en waren er geen tegenliggers, de bestuurder nam niet de moeite er omheen te rijden. Prof Chen legde uit dat er geen ruimte was dus dat het op de weg gelegd werd. Moet je in Nederland eens proberen. Vogels vonden het overigens verre van erg dat die rijst zo mooi voor het oppikken lag. Het krioelde er af en toe van en mensen hadden ook als taak de vogels van het eten weg te houden.

In de dorpjes lijkt de tijd stil gestaan te hebben in sommige opzichten. Huisjes zijn oud en donker, straatjes kronkelig, de waslijnen van bamboe (ik heb gezien dat je met bamboe enorm veel kunt). Op straat zitten mensen vanalles en nog wat te doen. De was, Mahjong spelen, kaarten, koken, douchen. We zijn in Yaoling.
Het riool is er niet afgesloten, toiletten zijn buiten de huizen en men haalt water bij de pomp. Overigens, ook Nanchang beschikt lang niet overal over een compleet gesloten riool, zo ook niet waar ik woon. Een deel van het afvoerwater gaat gewoon naar buiten. Gelukkig behoren toiletten wel tot de delen aangesloten op riool. Maar er gaat weleens iets stuk…
Helaas wordt het dorpje nu omgevormd tot toeristische attractie. We moesten bij ‘nieuwe oude huisjes’ een ticket kopen voor we verder konden. Men heeft het geld geroken. We waren er voor de National Week. De National Week is de vakantieweek en heel China gaat erop uit. Treinen overvol en toeristische attracties worden ook druk bezocht. Touringcar bussen zullen het dorpje overspoelen. Het hotel is in aanbouw.

Doordat de toeristen week nog niet begonnen was, ademde het nog wel de rust uit van wat het moest zijn. De basisschool had pauze en kinderen renden over het plein. Enige tijd later was iedereen weer binnen, op twee jongetjes na die rechtop tegen de muur stonden en volgens mij streng werden toegesproken. Dat is in alle landen hetzelfde geloof ik, klieren tijdens de les of het speelkwartier…
We werden nieuwsgierig opgenomen maar verder wel met rust gelaten. Ieder deed zijn ding.
Sojabonen en katoen lagen te drogen, kinderen zwommen in de rivier, anderen kregen schilderles. De rivier wordt voor alles gebruikt: schoonmaken van schilder paletten, het wassen van groenten, douchen, etc. Daarnaast zit het water vol met vis. Maar deze mag niet gevangen worden. Men gelooft namelijk dat de vissen de ziel van overledenen hebben, en je naasten eet je niet natuurlijk. We liepen langs een huis waar onlangs iemand overleden was. Zulke huizen zijn te herkennen aan witte banieren met zwarte karakters rondom te deurposten. Meestal zijn de deurposten versierd met rode banieren en gouden karakters.
Er is over de manieren van begraven nog wel iets op te merken. China heeft, zoals we allemaal wel weten, een heel groot aantal inwoners. De steden zijn heel dicht bevolkt. Wanneer iemand overlijdt en in de stad woont, wordt die gecremeerd en je kunt de as begraven of bijzetten in een muur. Dit omdat er niet voldoende ruimte is. Wanneer je op het platteland woont, is er meer dan genoeg ruimte en wordt er begraven. Kleine tempeltjes worden het dan. Een soort piramide met en mini paviljoen er op. We reden er langs op weg naar Yaoling. Begraafplaatsen op random plekken in het landschap, vaak op een hoger gebied. Er liep geen weg naar toe. Prof Chen wist ook niet hoe ze daar kwamen: ‘They will find their way’ was het antwoord. Hoe groter de piramide, hoe rijker de persoon was geweest.

Ik ben ook in een ander plattelandsdorp geweest, daar waar de school staat zonder water en elektriciteit. De rest van het dorpje daar had wel elektriciteit, aangezien ik grote tv’s zag staan. En er is overal in China, dus ook op het platteland, mobiel bereik. In dat opzicht staat de tijd dus weer niet stil. Zie je ineens een heel oud huisje met pompoenen op het dak en een airco. Vreemd gezicht.
In dat opzicht is China toch wel een ontwikkelingsland. Het hebben van ‘gadgets’ is belangrijker dan het hebben van een goed water afvoer systeem of een goed afgesloten huis. Ook een scooter is erg gewild, net als hippe kleding. Het land heeft officieel nog de status van ontwikkelingsland en men wil die ook niet kwijt. Voor ontwikkelingslanden gelden iets soepelere regels wat betreft CO2 uitstoot en daar heeft China met de doorstomende ontwikkeling geen problemen mee natuurlijk.
Op een bepaalde manier is het ook helemaal geen ontwikkelingsland. Technologie is op sommige punten van hoge kwaliteit en de infrastructuur is goed aangelegd. De ontwikkeling is alleen erg scheef verdeeld.
Ik kan me ook wel voorstellen dat Chinezen uit de stad in de weekenden en vakanties naar zulke plaatsen trekken. Om de rust te zoeken en kinderen dingen te laten zien over de geschiedenis. Want die is er op zulke plaatsen volop. Mao Zedong heeft tijdens zijn Lange Mars (1934) een tijd halt gehouden in Yaoling en de omgeving, om extra mensen te verzamelen, tactieken te bedenken en bij te komen zonder dat hij heel snel gevonden werd. Het is inderdaad niet makkelijk te bereiken en zeker niet in die tijd.

In Yaoling waren de Mao sporen nog duidelijk zichtbaar. Mao slogans hingen her en der, in een museum werden de rode doekjes met leuzen die iedereen op de kleding moest dragen tentoongesteld.
Het dorp beschikt over een oud theater, uit de Ming dynastie (1644-1912). Gebouwd door een rijke figuur in het dorp. Dat was de bedoeling, wanneer je rijk was (meestal door weg te trekken en ergens anders geld te verdienen) diende je een deel van je vermogen met het dorp te delen. Dat kon je doen door een theater of een tempel oid te sponsoren. Deze familie voorzag in een theater waar de dorpelingen vertier konden zoeken en waar dorpsvergaderingen gehouden werden. Er was in die tijd zeker een bepaalde vorm van democratie.
Nu was het theater een onderdeel van het open lucht museum en er worden nog wel voorstellingen gehouden, alleen waren wij daarvoor te laat.

Het leven zoals die mensen in de dorpjes leiden zag er ook wel goed uit. Ze hadden alles wat ze nodig hadden en leefden hun leven. Iedereen verbouwt zijn eigen eten en er zijn winkeltjes waar dingen verkocht worden. Back to the basics…
Ik had eigenlijk geen zin om weer terug naar de stad te gaan toen ik daar rondliep. Helaas was het daar op een gegeven moment toch tijd voor. Terug naar het drukke verkeer, de lichtreclame en de herrie.